Το «Αξιοπερίεργο» Πίσω από το Ελληνικό Ράλι Τιμών Χονδρικής στον Ηλεκτρισμό- Η Αγορά Αναζητεί Εξηγήσεις  

Με οριακή πτώση 1,1% στα 211,71 ευρώ/MWh διαμορφώνεται για σήμερα η μέση Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς της Αγοράς Επόμενης Ημέρας στο ΕΧΕ και παρέμεινε για αναρίθμητη φορά η πιο ακριβή στην Ευρώπη. Φυσικά εξακολουθεί να προκαλεί απορία το γεγονός ότι οι διακυμάνσεις στην ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας τείνουν προς τα άκρα. Χθες Πέμπτη, 12 Ιανουαρίου η Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς βρέθηκε στα 214,02 ευρώ/MWh με υποχώρηση 10% από το κλείσιμο της Τετάρτης (238,24 ευρώ/MWh). Ακόμη μεγαλύτερη απορία προκαλεί όμως το γεγονός ότι ενώ οι τιμές των futures φυσικού αερίου για παραδόσεις Φεβρουαρίου, στον ολλανδικό

κόμβο αναφοράς, TTF, εξακολουθούν να καταγράφουν ισχυρές απώλειες (66,809 ευρώ/MWh ήταν η τιμή κλεισίματος για το προηγούμενο 24ωρο) και να αποτυπώνονται στις συμπιεσμένες Τιμές Εκκαθάρισης Αγοράς σε όλη την Ευρώπη (ενδεικτικά, στην Γαλλία καθορίστηκαν για σήμερα στα 78,81 ευρώ/MWh, στην Γερμανία στα 66,64 ευρώ/MWh και στην Ιβηρική, στα 88,48 ευρώ/MWh), στην Ελλάδα όλα τούτα αποτελούν ευσεβείς πόθους.

Τις τελευταίες εβδομάδες η αγορά έχει επιχειρήσει, με μοχλό τον δημοσιογραφικό κόσμο, να εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους βρισκόμαστε σε αυτό το τέλμα. Η δημοφιλέστερη επιλογή είναι πίσω από αυτό το φαινόμενο κρύβεται το διαφορετικό μοντέλο τιμολόγησης που ισχύει στη χώρα μας, (month ahead) λόγω της έλλειψης μιας διεθνοποιημένης spot αγοράς, με αποτέλεσμα οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας να αναγκάζονται να προμηθεύονται το φυσικό αέριο του επόμενου μήνα με τις τιμές του αμέσως προηγούμενου.

Tο γεγονός ότι θα έπρεπε υπό κανονικές συνθήκες…month ahead, να έχουμε πολύ χαμηλές χονδρικής ρεύματος από την αρχή του Ιανουαρίου, αφού το αέριο που προμηθεύτηκαν οι εγχώριοι ηλεκτροπαραγωγοί αγοράστηκε με τις πολύ χαμηλές τιμές του Δεκεμβρίου, και δεν έχουμε, ώθησε το energia.gr να εμβαθύνει λίγο περισσότερο στις αιτίες για τις οποίες συμβαίνει αυτό και οι απαντήσεις που πήρε από κορυφαίους παράγοντες της αγοράς διαφοροποιούνται από την απλουστευμένη εκδοχή της «ρηχής», αγοράς με τον περιορισμένο ανταγωνισμό.

Η πρώτη διαφοροποίηση σχετίζεται με το ότι η εξήγηση για το φαινόμενο στην εγχώρια αγορά δεν είναι πάρα πολύ ξεκάθαρη και ότι πρόκειται για ένα συνδυασμό παραγόντων. Κατ΄αρχάς το φυσικό αέριο που προμηθεύομαστε στην Ελλάδα είναι πιο ακριβό από τον μέσο όρο των άλλων ευρωπαϊκών χωρών, ακόμη και εάν η φόρμουλα με την οποία καθορίζεται η τιμή του καυσίμου, συμπεριλαμβάνει και ένα μέρος του ήδη φθηνότερου TTF.

«Πάντα ήμασταν πιο ακριβοί, αλλά η αλήθεια είναι πως τώρα έχει ξεφύγει η κατάσταση» ήταν το σχόλιο στελέχους μεγάλης εγχώριας εταιρείας ενέργειας.

Αυτό που για ένα κομμάτι ανθρώπων της αγοράς κάνει τη διαφορά σε αυτή την περίπτωση είναι ότι κατ΄αρχάς, ο παράγοντας υδροηλεκτρικά εκλείπει από την εξίσωση λόγω της έλλειψης βροχής και χιονιού, με αποτέλεσμα οι στάθμες να είναι χαμηλές. Το δεύτερο είναι ότι υπάρχουν δύο μεγάλες μονάδες που αναμένονται να εισέλθουν στο σύστημα, στο προσεχές χρονικό διάστημα: η Πτολεμαΐδα 5 και ο Άγιος Νικόλαος της Mytilineos οι οποίες όμως βρίσκονται ακόμη σε φάση δοκιμαστικής λειτουργίας, και ενώ δηλώνονται σε καθεστώς commissioning, στο τέλος παραμένουν εκτός. Επομένως, οι εφεδρείες που πρέπει να κρατήσει ο ΑΔΜΗΕ από τη στιγμή που δεν υπάρχουν τα «νερά» είναι τεράστιες, και σε κάθε περίπτωση, πολύ μεγαλύτερες από εκείνες που θα έπρεπε να είναι σε μια «φυσιολογική» περίοδο όπου θα βασιζόμασταν σταθερά σε μια σειρά καίριες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής.

Επομένως, υποστηρίζουν, το πρόβλημα οφείλεται σε ένα συνδυασμό θεμελιωδών παραγόντων που επηρεάζεται και από τη συνιστώσα της ζήτησης, χωρίς να παραγνωρίζεται η συμβολή του component της έλλειψης αγοράς spot αλλά και της ύπαρξης του μηχανισμού, month ahead.

Τα στελέχη της αγοράς που μας μίλησαν υποθέτουν ότι η αποκλιμάκωση των τιμών χονδρικής που προαναγγέλεται από το δεύτερο ήμισυ του Δεκεμβρίου, θα συμβεί, αλλά σε περιορισμένη έκταση, κατά το επόμενο 15νθήμερο του Ιανουαρίου. «Δεν πρόκειται όμως να παρατηρήσουμε, σε καμία περίπτωση, κατάρρευση των τιμών Εκκαθάρισης Αγοράς όπως συνέβη στην Ευρώπη το προηγούμενο διάστημα. Αυτή η προοπτική δεν “παίζει”» είπε χαρακτηριστικά ένας εξ αυτών.

«Μου προκαλεί απορία το γεγονός ότι ενώ περίμενα σημαντική πτώση των τιμών αυτόν τον μήνα, δεν την έχω δει ακόμη» τόνισε.

Εν κατακλείδι, το γεγονός ότι οι υψηλές τιμές χονδρικής στον ηλεκτρισμό δεν μετακυλίονται στην τιμή λιανικής που επιδοτείται, με αποτέλεσμα οι καταναλωτές να εμφανίζονται «αδιάφοροι» μπροστά σε αυτή την πραγματικότητα, δεν θα έπρεπε κατά κανένα τρόπο να αποτελεί λόγο επανάπαυσης της αγοράς, των αρμοδίων φορέων και της Κυβέρνησης.

Εν τω μεταξύ, την πρώτη εβδομάδα του 2023 οι τιμές spot της ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκαν κατακόρυφα σε όλη τη ΝΑ Ευρώπη, εκτός από την Ελλάδα και την Ιταλία, λόγω της αυξημένης ζήτησης, αλλά εξακολουθούν να είναι πολύ χαμηλότερες από τις τιμές ρεκόρ του περασμένου Αυγούστου, όταν είχαν ανέβει σρα 340 ευρώ /MWh). Αυτή η αύξηση των τιμών μπορεί να αποδοθεί τόσο στη μείωση της παραγωγής αιολικής ενέργειας, όσο και στην αυξημένη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, αν και οι θερμοκρασίες παρέμειναν σχετικά ήπιες καθ’ όλη τη διάρκεια του μήνα. Όπως αναφέρει στην τελευταία ανάλυσή του το Ινστιτούτο Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ) όλες οι αγορές της περιοχής κατέγραψαν σημαντικά κέρδη, εκτός Ελλάδας και Ιταλίας, με μέση ποσοστιαία αύξηση των τιμών κατά 120%!

Πιο συγκεκριμένα, η Κροατία κατέγραψε την υψηλότερη εβδομαδιαία άνοδο της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος κατά 159,81%, ακολουθούμενη από την Ουγγαρία και τη Βουλγαρία, οι οποίες κατέγραψαν αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος κατά 155,18% και 103,74% αντίστοιχα σε σύγκριση με την 52η εβδομάδα του 2022. Επιπλέον, οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στη Σερβία αυξήθηκαν κατά την πρώτη εβδομάδα του 2023 λόγω της υψηλότερης ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας κατά 97,79%. Η Ελλάδα συνέχισε για τρίτη συνεχή εβδομάδα να είναι η ακριβότερη αγορά στην περιοχή, με τη μέση χονδρική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας το πρώτο επταήμερο του Ιανουαρίου, να αυξάνεται στα 231,69 ευρώ/MWh, μένοντας ανεπηρέαστη από την ευρωπαϊκή τάση ανόδου των τιμών, αλλά καταγράφοντας απώλειες τιμών ηλεκτρισμού της τάξης του -3,68%. Η Ιταλία ακολούθησε με 180,35 ευρώ/MWh, αν και κατέγραψε πτώση τιμών -7,09%.

energia.gr