Οι Βρυξέλλες Συμφώνησαν για τον Πρώτο Παγκοσμίως Φόρο Άνθρακα στα Σύνορα
Τα κράτη μέλη της ΕΕ κατέληξαν σε συμφωνία για τον πρώτο μεγάλο φόρο άνθρακα στα σύνορα στον κόσμο, οριστικοποιώντας τις λεπτομέρειες νωρίς την Κυριακή ενόψει των ισχυρισμών των βασικών εμπορικών εταίρων του μπλοκ ότι η εισφορά δημιουργεί προστατευτικά εμπορικά εμπόδια. Οι περιβαλλοντικές ρυθμιστικές αρχές και οι υπουργοί από ολόκληρη την Ένωση υπέγραψαν την εισαγωγή του Μηχανισμού Προσαρμογής Συνόρων Άνθρακα (CBAM), ένα εργαλείο που θα αναγκάσει τους ξένους εισαγωγείς να καλύψουν το κόστος των εκπομπών άνθρακα, μετά την προσωρινή συμφωνία της Τρίτης.
Η συμφωνία, ένα κεντρικό μέρος της στρατηγικής της ΕΕ για μείωση των εκπομπών άνθρακα στο καθαρό μηδέν έως το 2050, αναμένεται να συμφωνηθεί επίσημα από τους ηγέτες στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και να εγκριθεί στο δίκαιο της ΕΕ από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πριν τεθεί σε ισχύ το 2026.
Ο Peter Liese, επικεφαλής διαπραγματευτής για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δήλωσε στο Reuters την Κυριακή ότι ο CBAM ήταν «ο μεγαλύτερος νόμος για το κλίμα στην Ευρώπη, και ορισμένοι λένε στον κόσμο». Ο Liese είπε ότι μια μεγάλη ποσότητα εκπομπών CO₂ θα μειωθεί «στη χαμηλότερη δυνατή τιμή».
Ωστόσο, η συμφωνία έχει πυροδοτήσει διαμάχες με τους κύριους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ, οι οποίοι λένε ότι θα εκθέσει τις βιομηχανίες τους σε αθέμιτο ανταγωνισμό.
ΗΠΑ και Νότια Αφρική, ειδικότερα, έχουν δηλώσει ότι η CBAM θα τιμωρήσει άδικα τους κατασκευαστές τους, οι οποίοι μπορεί τώρα να αντιμετωπίσουν ένα κύμα φθηνών εισαγωγών από εταιρείες που δεν είναι πρόθυμες να πληρώσουν το τέλος της ΕΕ και αντ’ αυτού να εξάγουν τα προϊόντα τους αλλού.
Οι Ευρωπαίοι νομοθέτες κινδύνευσαν την Κυριακή να υποστούν επικρίσεις αφού συμφώνησαν να συζητήσουν την ανάγκη για επιδοτήσεις για τη στήριξη των εξαγωγέων που εδρεύουν στην ΕΕ και «εάν χρειαστεί» να υποβάλουν πρόταση για εκπτώσεις έως το 2025.
Η Adina Georgescu, διευθύντρια ενέργειας και κλίματος στον εμπορικό οργανισμό της μεταλλουργίας Eurometaux, δήλωσε ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έπρεπε να «βρουν μια λύση για να διατηρήσουν τις εξαγωγές μας ανταγωνιστικές». Ο Τζορτζέσκου πρόσθεσε: «Οι εταιρείες μας δεν μπορούν να αντέξουν περαιτέρω απώλεια εσόδων και αβεβαιότητα πέρα από τη σημερινή απειλή της υπαρξιακής ενεργειακής κρίσης».
Η ΕΕ ισχυρίστηκε ότι οι εκπτώσεις που σχετίζονται με τον άνθρακα θα ήταν σύμφωνες με τους κανονισμούς του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Ωστόσο, αρκετοί αναλυτές είπαν ότι μια τέτοια υποστήριξη θα ήταν αντίθετη με τους κανόνες, εάν οι ξένοι εισαγωγείς χρειαστεί να αγοράσουν πιστοποιητικά από την ΕΕ για να καλύψουν τις δικές τους εκπομπές άνθρακα ταυτόχρονα.
Η Geneviève Pons, γενική διευθύντρια του think tank του Ινστιτούτου Jacques Delors, με έδρα το Παρίσι, είπε ότι η προσφορά οποιασδήποτε μορφής επιδοτήσεων θα ήταν ένας από τους «κύριους κινδύνους» του CBAM εάν εισαχθούν. «Αυτό θα ήταν πραγματικά απίθανο να είναι συμβατό με τον ΠΟΕ», είπε.
Μετά από περίπου 30 ώρες συνομιλιών που διήρκεσαν έως τα ξημερώματα της Κυριακής, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής συμφώνησαν επίσης να αυξήσουν τον στόχο για μείωση των εκπομπών σε βιομηχανίες που καλύπτονται από το Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών, τον μηχανισμό για την τιμολόγηση του άνθρακα, στο 62% έως το 2030.
Οι διαπραγματευτές στις Βρυξέλλες συμφώνησαν επίσης να δημιουργήσουν ένα Ταμείο Κοινωνικού Κλίματος για να βοηθήσουν τα ευάλωτα νοικοκυριά, τις μικρές επιχειρήσεις και τους χρήστες των μεταφορών να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της τιμολόγησης του άνθρακα. Το ταμείο θα τεθεί σε λειτουργία μεταξύ 2026 και 2032 και θα μπορούσε να προσφέρει βοήθεια έως και 65 δισ. ευρώ.
«Αυτή η (συμφωνία) θα μας επιτρέψει να επιτύχουμε τους κλιματικούς στόχους στους κύριους τομείς της οικονομίας, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι πιο ευάλωτοι πολίτες και οι μικροεπιχειρήσεις θα υποστηρίζονται αποτελεσματικά στην κλιματική μετάβαση», δήλωσε ο Marian Jurečka, υπουργός Περιβάλλοντος για την Τσεχική Δημοκρατία. ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της Ε.Ε.
Οι υπουργοί συμφώνησαν επίσης να καταργήσουν σταδιακά τα δωρεάν δικαιώματα για την κάλυψη των εκπομπών σε τομείς έντασης ενέργειας — συμπεριλαμβανομένου του τσιμέντου, του αλουμινίου, του σιδήρου και του χάλυβα — έως το 2034.
Δεν πίστευαν όλοι ότι η συμφωνία ήταν αρκετά φιλόδοξη. «Η ΕΕ έχασε μια κρίσιμη ευκαιρία για να ενισχύσει σημαντικά τις φιλοδοξίες της για το κλίμα», δήλωσε ο Klaus Röhrig, επικεφαλής του κλίματος στο CAN Europe, έναν συνασπισμό ΜΚΟ που μάχεται την κλιματική αλλαγή, υποστηρίζοντας ότι η συμφωνία έδινε προτεραιότητα «τη ρυπογόνα βιομηχανία έναντι των ανθρώπων».
ΠΗΓΗ:energia.gr
