Γιατί η Ευρώπη «χάνει» από τη Βόρεια Αμερική στην κούρσα της πράσινης μετάβασης – Το ενεργειακό κόστος και οι επισημάνσεις Μυτιληναίου
Η σύγκριση με τις ΗΠΑ και τον Καναδά δεν συμφέρει την Ευρώπη. Ενώ ήταν η πρώτη, το 2010, που κήρυξε τον πόλεμο στην κλιματική κρίση, σήμερα, ειδικά από τότε που μπήκε δυναμικά στο παιχνίδι η Αμερική, χάνει συνεχώς έδαφος. Υπολείπεται σε μέτρα, κίνητρα και κυρίως επιδοτήσεις για τη προσέλκυση επενδύσεων, σαν να ξέχασε πως να είναι ελκυστική, εθισμένη στην αποβιομηχάνιση τόσων δεκαετιών.
Η εικόνα που περιέγραψε χθες ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, επικαλούμενος και την ιδιότητα του ως προέδρου της Eurometaux, είναι χαρακτηρστική της ευρωπαικής πολιτικής έναντι εκείνης που ακολουθούν στην αντιπέρα όχθη του Ατλαντικού. Τι κάνουν στην Β. Αμερική; Βάζουν χρήματα πάνω στο τραπέζι. Οι Αμερικανοί επιδοτούν τις επενδύσεις με 20% και οι Καναδοί με 30%.
Και οι Ευρωπαίοι; Από μέτρα ουσίας, μηδέν. Είναι μόνο θέσπιση στόχων, λιγότερη χαρτούρα και ευχολόγια, (Critical Raw Material Act), τα οποία δεν συγκινούν τους ευρωπαίους επενδυτές, είπε ο επικεφαλής της Mytilineos. Κυρίως όμως δεν συγκινούν τις ενεργοβόρες ευρωπαικές βιομηχανίες, που έχουν ανακοινώσει τη μεταφορά έδρας τους σε Ασία και ΗΠΑ.
Το ενεργειακό κόστος
Βασικό στοιχείο στην λήψη των αποφάσεών τους, το ενεργειακό κόστος. Ακόμη και σήμερα με το πάμφθηνο φυσικό αέριο στην ΕΕ, το ευρωπαικό κόστος παραμένει… πέντε φορές υψηλότερο απ’ ότι στις ΗΠΑ.
Είναι κοινή παραδοχή ότι η Ευρώπη στάθηκε εξαιρετικά τυχερή στο χειμώνα του 2022- 2023. Υψηλές θερμοκρασιες, εξοικονόμηση, απουσία της Κίνας από τις αγορές και περιορισμένη ζήτηση από την Απω Ανατολή.
Το τελευταίο ωστόσο διάστημα το τοπίο αυτό αλλάζει. Οι τιμές στην Απω Ανατολή αρχίζουν να ξεπερνούν τις ευρωπαικές. Γιατί πολλά πλοία αλλάζουν ρότα και βάζουν κατεύθυνση για την Ασία. Και ενώ η σποτ τιμή στο φυσικό αέριο είναι στα 23 ευρώ, ένα φορτίο για το Δεκέμβριο κοστίζει 50 ευρώ η μεγαβατώρα. Διότι πολλοί «κλείνουν» από τώρα την ενέργεια που θα χρειαστούν το χειμώνα για να έχουν το κεφάλι τους ήσυχο. Εως ότου μπουν σε λειτουργία το 2026 οι πολύ μεγάλες επενδύσεις που τώρα κατασκευάζονται, θα είμαστε μονίμως στο έλεος του καιρού και της Κίνας.
Ποιός θα βγει πρώτος από τη κρίση;
Η πεποίθηση του κ. Μυτιληναίου είναι ότι οι ΗΠΑ θα συνέλθουν από το σοκ της κρίσης ταχύτερα απ’ ότι η Ευρώπη, γεγονός που ίσως να συγκρατήσει από εδώ και πέρα την όποια νέα άνοδο επιτοκίων. Στα χνάρια τους βαδίζει και ο Καναδάς, τον οποίο και προτίμησε η Mytilineos για την εξαγορά του χαρτοφυλακίου φωτοβολταικών, ύψους 1,16 δισ ευρώ, χωρίς να αποκλείεται να τον επιλέξει ξανά, αυτή τη φορά για την κατασκευή εργοστασίου αλουμινίου.
Ολα τα παραπάνω είναι αυτοκτονικά, για μια Ευρώπη που ισχυρίζεται ότι θέλει να ενισχύσει την εναπομείνασα βαριά της βιομηχανία, η οποία μάλιστα χτυπήθηκε το 2022 τόσο σκληρά από την ενεργειακή κρίση, όταν η αμερικανική έμεινε εντελώς άθικτη.
Ο Ευάγγελος Μυτιληναίος πιστεύει πως η Αμερική αφήνει πίσω στην κούρσα την Ευρώπη. Όταν το σύστημα είναι πιο γραφειοκρατικό, χρειάζεται να συμφωνήσουν 27 χώρες, ενώ για να εγκριθεί μια μεγάλη απόφαση πρέπει να δώσουν το «οκ» 27 κοινοβούλια, είναι μαθηματικά βέβαιο ότι οι ΗΠΑ θα την ξεπεράσουν. Και ενώ η Ευρώπη ήταν στην πρώτη γραμμή της πράσινης μετάβασης, στο τέλος η Βόρεια Αμερική θα γίνει εκείνη το παράδειγμα προς μίμηση.
Δύο χρόνια σχεδόν από το ξέσπασμα της ενεργειακής κρίσης και οι ευρωπαϊκές αρχές συμπεριφέρονται σαν να μην έχουν αντιληφθεί το διακύβευμα. Το πρόβλημα θα αποκτήσει γεωπολιτικές διαστάσεις αν κλείσουν οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες ή αρχίσουν να επενδύουν αλλού και μείνουμε να εξαρτόμαστε από την Κίνα, π.χ. για την παραγωγή μπαταριών.
Από τη μια οι Βρυξέλλες «πουσάρουν» την ηλεκτροκίνηση ως έναν από τους πιο βασικούς στόχους του 2030 για την πράσινη μετάβαση, από την άλλη όμως το 75% των μπαταριών ιόντων λιθίου παράγεται στην Κίνα. Τι θα συμβεί αν το Πεκίνο, στο πλαίσιο π .χ. μιας γεωπολιτικής όξυνσης αποφασίσει και ανεβάσει τις τιμές; Χωρίς εγχώρια εργοστάσια μπαταριών οι υπάρχουσες αυτοκινητοβιομηχανίες δεν θα επιβιώσουν.
